آلرژی، واکنش غیرطبیعی و بیش از حد سیستم ایمنی بدن به موادی است که به‌طور معمول برای اکثر افراد بی‌ضرر هستند. این مواد که به نام آلرژن شناخته می‌شوند، می‌توانند شامل گرده گیاهان، گرد و غبار، موی حیوانات، برخی غذاها و حتی داروها باشند. وقتی بدن با آلرژن‌ها مواجه می‌شود، سیستم ایمنی به اشتباه آن‌ها را به‌عنوان خطر شناسایی کرده و موادی مانند هیستامین را آزاد می‌کند که باعث علائم آلرژی می‌شوند. واکنش‌های آلرژیک ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشند و شامل نشانه‌های گوناگونی همچون عطسه، خارش و در موارد حادتر مشکلات تنفسی باشند.

نشانه‌های آلرژی

نشانه‌های آلرژی بسته به نوع آلرژی و شدت واکنش بدن متفاوت هستند. برخی از نشانه‌های رایج آلرژی شامل عطسه، سرفه، خارش، تورم، قرمزی چشم‌ها، آبریزش بینی، و جوش‌های پوستی است. در موارد شدیدتر، ممکن است فرد با تنگی نفس، تورم گلو یا حتی شوک آنافیلاکسی مواجه شود که یک وضعیت اورژانسی و تهدیدکننده زندگی است. همچنین، برخی افراد ممکن است علائمی مانند خستگی مزمن، سرگیجه، و افت توانایی تمرکز را نیز تجربه کنند.

انواع آلرژی

آلرژی‌ها به چندین دسته تقسیم می‌شوند که شامل آلرژی‌های فصلی، آلرژی‌های تنفسی، آلرژی‌های پوستی و آلرژی‌های غذایی هستند. هر یک از این انواع آلرژی به دلیل عوامل مختلفی ایجاد می‌شوند و علائم خاص خود را دارند. آلرژی‌های فصلی بیشتر در زمان‌هایی مانند بهار و پاییز رخ می‌دهند، آلرژی‌های تنفسی ناشی از موادی مانند گرد و غبار و دود سیگار هستند، آلرژی‌های پوستی با تماس با مواد خاص ایجاد می‌شوند و آلرژی‌های غذایی پس از مصرف برخی غذاها ظاهر می‌شوند.

چه وقت آلرژی به سراغ ما می‌آید؟

آلرژی‌ها می‌توانند در هر زمان و هر فصلی از سال ظاهر شوند. با این حال، آلرژی فصلی معمولاً در بهار و پاییز شایع‌تر است، زمانی که گرده‌افشانی گیاهان و درختان در اوج خود قرار دارد. علاوه بر این، تغییرات آب و هوایی و آلاینده‌ها نیز می‌توانند شدت آلرژی را در طول سال افزایش دهند. برخی آلرژی‌ها، مانند آلرژی‌های غذایی یا دارویی، ممکن است به محض تماس با ماده آلرژن بروز کنند، در حالی که دیگران ممکن است پس از گذر زمان و تماس مکرر با آلرژن‌ها آشکار شوند.

آلرژی فصلی

آلرژی فصلی، که معمولاً در بهار و پاییز رخ می‌دهد، ناشی از گرده‌های گیاهان و درختان است. افرادی که به این نوع آلرژی مبتلا هستند، اغلب با علائمی مانند عطسه‌های مکرر، خارش چشم‌ها، آبریزش بینی و قرمزی چشم‌ها مواجه می‌شوند. گرده‌های موجود در هوا می‌توانند به راحتی وارد دستگاه تنفسی شوند و واکنش‌های آلرژیک را تحریک کنند. استفاده از داروهای ضدآلرژی و اجتناب از فضاهای باز در زمان‌های گرده‌افشانی بالا می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

آلرژی تنفسی

آلرژی تنفسی زمانی رخ می‌دهد که فرد به موادی مانند گرد و غبار، قارچ‌ها، موی حیوانات یا دود سیگار حساسیت نشان دهد. این آلرژی می‌تواند علائمی مانند سرفه، تنگی نفس و احتقان بینی را ایجاد کند. افراد مبتلا به آلرژی تنفسی ممکن است در محیط‌های آلوده یا بسته علائم شدیدتری داشته باشند. استفاده از تصفیه‌کننده‌های هوا، حفظ نظافت منزل و دوری از آلاینده‌ها می‌تواند علائم آلرژی تنفسی را کاهش دهد.

آلرژی پوستی

آلرژی پوستی شامل واکنش‌های آلرژیک پوست به موادی مانند محصولات شیمیایی، نیکل، لاتکس، و حتی برخی مواد غذایی است. علائم این نوع آلرژی شامل قرمزی، خارش، تورم و بروز لکه‌ها یا جوش‌ها روی پوست می‌شود. این واکنش‌ها ممکن است بلافاصله پس از تماس با آلرژن یا چندین ساعت بعد بروز کنند. برای پیشگیری از آلرژی پوستی، بهتر است از مواد محرک دوری کرد و در صورت نیاز از محصولات مرطوب‌کننده و ضدحساسیت استفاده شود.

آلرژی ریه

آلرژی ریه بیشتر به دلیل تماس مکرر با آلاینده‌ها و ذرات گرد و غبار رخ می‌دهد و می‌تواند باعث تشدید آسم شود. علائم آن شامل تنگی نفس، سرفه مزمن، و احساس فشار در قفسه سینه است. این نوع آلرژی در افرادی که به آسم مبتلا هستند شایع‌تر است. بهبود کیفیت هوای محیط و اجتناب از آلاینده‌های تنفسی به کاهش علائم آلرژی ریه کمک می‌کند.

آلرژی و غذا

آلرژی غذایی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به یک یا چند ماده موجود در برخی غذاها واکنش نشان دهد. غذاهای رایج آلرژی‌زا شامل شیر، تخم‌مرغ، ماهی، مغزها و سویا هستند. علائم آلرژی غذایی ممکن است شامل کهیر، خارش، تورم لب‌ها و گلو، و در موارد شدیدتر، مشکلات تنفسی و شوک آنافیلاکسی باشد. اجتناب از غذاهای آلرژی‌زا و استفاده از برچسب‌های غذایی می‌تواند در کاهش علائم مؤثر باشد.

داروهای آلرژیک

داروهای آلرژی شامل آنتی‌هیستامین‌ها، اسپری‌های بینی، کرم‌ها و قرص‌های ضدآلرژی هستند. آنتی‌هیستامین‌ها مانند لوراتادین و ستیریزین به کاهش علائم آلرژی کمک می‌کنند، در حالی که اسپری‌های بینی مانند فلوتیکازون برای کاهش التهاب بینی استفاده می‌شوند. در موارد شدیدتر، ممکن است پزشک داروهای قوی‌تری مانند استروئیدها را تجویز کند. داروهای آلرژی باید با دقت و تحت نظر پزشک مصرف شوند.