جرم گوش یا سرومن (Cerumen)، مادهای زردرنگ، مومیشکل و طبیعی است که توسط غدد موجود در کانال گوش خارجی ترشح میشود. این ماده نقش محافظتی دارد و از ورود گردوغبار، باکتریها و حشرات کوچک به مجرای گوش جلوگیری میکند. اما در برخی افراد، تجمع بیش از حد یا سفتشدن جرم گوش میتواند منجر به انسداد، کاهش شنوایی ، احساس پری یا حتی درد شود. در این مقاله، به بررسی روشهای پاک کردن جرم گوش بهصورت ایمن و تخصصی خواهیم پرداخت.
علت تجمع بیش از حد جرم گوش
تجمع جرم معمولاً به دلایل زیر اتفاق میافتد:
- استفاده از گوشپاککن (که باعث فشرده شدن جرم به عمق گوش میشود)
- تولید بیش از حد سرومن در افراد خاص
- کانال گوش باریک یا پیچخورده
- استفاده از سمعک یا هندزفری برای مدت طولانی
- بیماریهای پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس
علائم انسداد گوش توسط جرم
- کاهش شنوایی موقت
- احساس پرشدگی یا فشار در گوش
- صدای وزوز یا پیچیدن صدا
- درد یا خارش در کانال گوش
- سرگیجه (در موارد شدید)
- بوی نامطبوع یا ترشح از گوش (در صورت عفونت ثانویه)
مراحل پاک کردن جرم گوش در منزل
مراحل پاک کردن جرم گوش در منزل (روش خانگی ایمن)
در صورتی که جرم گوش سفت و قدیمی است، پاکسازی آن باید با دقت بالا انجام شود. مراحل زیر را رعایت کنید:
1. نرم کردن جرم گوش
قبل از هرگونه شستوشو، ابتدا جرم گوش را نرم کنید تا از آسیب به پرده گوش یا تحریک مجرا جلوگیری شود.
مواد مناسب برای نرمسازی:
- قطرههای آماده نرمکننده (از داروخانه تهیه شود)
- روغنهای گیاهی مانند روغن زیتون، روغن بادام شیرین یا گلیسیرین
روش استفاده:
- ۳ تا ۵ قطره از روغن را بهآرامی داخل گوش بچکانید.
- به پهلو دراز بکشید بهطوریکه گوش آسیبدیده رو به بالا باشد.
- ۵ تا ۱۰ دقیقه در همان حالت بمانید.
- با دستمال، اضافه روغن را تمیز کنید.
این کار را روزی ۲ بار به مدت ۲ تا ۳ روز انجام دهید.
2. شستوشوی گوش با سرنگ مخصوص
پس از نرم شدن موم:
- یک سرنگ پلاستیکی مخصوص گوش از داروخانه تهیه کنید (معمولاً به شکل سرنگ دارای سری منحنی).
- آب تمیز، ترجیحاً آب ولرم نزدیک دمای بدن (۳۷ درجه سانتیگراد) آماده کنید.
- سرتان را به یک طرف خم کنید، گوش آسیبدیده رو به بالا باشد.
- با دست مخالف، لاله گوش را به آرامی به سمت بالا و عقب بکشید تا کانال صاف شود.
- با فشار ملایم، آب را از سرنگ داخل مجرای گوش بریزید.
- اجازه دهید آب و جرم نرمشده خارج شوند.
- گوش را با حوله خشک و تمیز پاک کنید. (از جسم خارجی برای خشککردن داخل گوش استفاده نکنید.)
نکات ایمنی مهم برای پاک کردن جرم گوش
نکات ایمنی مهم برای پاک کردن جرم گوش
- هرگز از گوشپاککن برای برداشتن جرم گوش استفاده نکنید.
- اگر درد شدید، ترشح خونی یا پارگی پرده گوش دارید، از شستوشو خودسرانه پرهیز کنید.
- افرادی که سابقه جراحی گوش یا سوراخ شدن پرده گوش دارند، نباید در خانه گوش خود را شستوشو دهند.
- اگر بعد از دو روز درمان خانگی، جرم خارج نشد، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
روشهای تخصصی پاک کردن جرم گوش در کلینیک
در صورتی که روشهای خانگی مؤثر نباشند یا بیمار علائم شدید داشته باشد، پزشک متخصص گوش، حلق و بینی ممکن است از روشهای زیر استفاده کند:
- میکروساکشن گوش: مکش دقیق و بدون تماس برای برداشتن جرم
- کورتاژ گوش: با ابزار مخصوص و زیر دید مستقیم
- شستوشو با فشار کنترلشده (تحت نظارت)
این روشها در محیط استریل و توسط متخصص انجام میشوند و معمولاً بیدرد هستند.
پاک کردن جرم گوش
پیشگیری از تجمع مجدد جرم گوش
- از گوشپاککن صرفاً برای تمیزکردن لاله گوش استفاده کنید، نه داخل کانال.
- از استفاده مداوم از هندزفری و سمعک بدون استراحت اجتناب کنید.
- کانال گوش را خشک نگه دارید، مخصوصاً پس از استحمام یا شنا.
- در صورت سابقه تجمع مکرر جرم، بررسی دورهای توسط پزشک توصیه میشود.
نتیجهگیری
پاک کردن جرم گوش اگر بهصورت صحیح انجام نشود، ممکن است آسیبهای جدی به گوش وارد کند. روشهای خانگی نظیر نرمکردن با روغنهای گیاهی و شستوشو با سرنگ، در صورتی که با دقت انجام شوند، مؤثر و بیخطر هستند. با این حال، در صورت وجود هرگونه شک یا علائم غیرطبیعی، مشاوره با پزشک متخصص بهترین راهحل است.
